8.02.2006 r., godz.10:45 - 12:00
żródło: https://cdn.shopify.com/
WYKŁAD 32:
O RUCHU OBROTOWYM CIAŁ SZTYWNYCH - OD WIRUJĄCEGO BĄKA DO WIRUJĄCEJ GWIAZDY NEUTRONOWEJ
prof. dr hab. Wojciech Nawrocik
Wydział Fizyki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Film:
|
Odbiór obrazu wideo w tym oknie wymaga zaktualizowanej w przeglądarce instalacji wtyczki Wykład oraz jego transmisję i postprodukcję DVD |
Streszczenie:
Ruch obrotowy bryły sztywnej, którego prawa większość z nas mniej rozumie niż prawa ruchu postępowego, występuje powszechnie w otaczającym nas świecie. Na wykładzie zostaną przedstawione podstawowe wielkości fizyczne potrzebne do opisu ruchu obrotowego bryły sztywnej. Zostanie wyjaśniona nazwa "bryła sztywna", zostaną zdefiniowane takie wielkości jak moment bezwładności bryły sztywnej, moment siły działąjącej na bryłę sztywną oraz prędkość kątowa' przyspieszenie kątowe i moment pędu brył makroskopowych. Pokazane zostanie, że w mikroświecie rolę momentu pędu spełnia, w pewnym przybliżeniu, spin charakteryzujący takie cząstki mikroskopowe jak kwarki i zbudowane z nich hadrony, leptony w tym elektrony, jądra atomowe, atomy.
Pokazane i omówione zostaną doświadczenia, które pozwolą lepiej zrozumieć prawa rządzące ruchem obrotowym i wytłumaczą działanie wielu urządzeń wykorzystujących ruch obrotowy.
Pokazane zostaną precesujące w polu ziemskim bąki i żyroskopy, unoszący się w powietrzu helikopter, obracający się na krześle obrotowym demonstrator i dziwnie zachowujące się rotujące na sznurku krążki, klocki i łańcuszki. Poddany zostanie analizie ruch obrotowy tancerza wykonującego piruety i ruch szybko obracającej się gwiazdy neutronowej wysyłającej we Wszechświat snop promieniowania elektromagnetycznego - tak jak latarnia morska wysyła w kierunku morza snop światła widzialnego.
Ci, którzy przyjdą na ten wykład z pewnością pogłębią swoją wiedzę fizyczną i będą mieli satysfakcję, że lepiej rozumieją wiele zjawisk fizycznych działanie wielu urządzeń. Okazuje się, że z pomocą może nam przyjść metoda wykorzystująca tzw. automaty komórkowe. Dzięki niej nie straszne stają się badania nad oddziaływaniem wielu cząstek, rozprzestrzenianiem się fal (ale też i pożarów czy epidemii), symulacja ruchu ulicznego. Możemy też badać skomplikowane modele materiałów magnetycznych, ale i równie dobrze preferencje wyborcze społeczeństwa, gdyż tak jak swego cza su stwierdził Richard Feynman: "jednakowe równania mają jednakowe rozwiązania", mimo, że równania są tu głęboko ukryte przed naszymi oczami. To co my widzimy to tylko proste reguły definiujące odpowiednie automaty komórkowe.
Sylwetka:
Wojciech NAWROCIK jest profesorem fizyki na Wydziale Fizyki UAM. W latach 1987-90 był dyrektorem Instytutu Fizyki i w latach 1993-99 dziekanem Wydziału Fizyki UAM. Dla studentów kierunku fizyka wykłada mechanikę i wstęp do fizyki fazy skondensowanej. Pracuje w Zakładzie Kryształów Molekularnych i zajmuje się badaniami struktury, dynamiki i przejść fazowych w układach molekularnych. Jest autorem ponad 30 publikacji naukowych. W badaniach stosuje głównie metody dielektryczne i rozpraszania neutronów. Przez wiele lat przebywał na stażach w Zjednoczonym Instytucie Badań Jądrowych w Dubnej (Rosja). Współpracuje z wieloma uniwersytetami europejskimi. Jest członkiem międzynarodowej grupy EUPEN zajmującej się nauczaniem fizyki w Europie. Przewodniczy Krajowemu Komitetowi Organizacyjnemu festiwalu "Fizyka na Scenie 3".
