14.11.2007 r.,  godz.10:45 - 12:00

żródło: https://www.tapeciarnia.pl/

WYKŁAD 43:
50 LAT ERY KOSMICZNEJ: OD SPUTNIKA 1 DO ZAŁOGOWEJ MISJII NA MARSA

prof. dr hab. Edwin Wnuk,
gen. Mirosław Hermaszewski

Wydział Fizyki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Film:

Streszczenie:

4 października 1957 roku z poligonu Tiuratam (obecny Bajkonur) wystartowała rakieta R-7, która wyniosła na orbitę pierwszego sztucznego satelitę Ziemi Sputrnik 1. W ten sposób zapoczątkowano eksplorację kosmosu za pomocą aparatury umieszczanej najpierw na satelitach okrążających Ziemię, a wkrótce potem na sondach przemierzających przestrzeń międzyplanetarną - rozpoczęła się Era Kosmiczna. Kilka lat później, 12 kwietnia 1961 roku w kosmosie znalazł się pierwszy człowiek - Jurij Gagarin, a 20 lipca 1969 roku pierwsi astronauci Neil Armstrong i Edwin Aldrin wylądowali na powierzchni Księżyca.

Od tych wydarzeń do chwili obecnej na orbicie wokółziemskiej umieszczono około 6000 obiektów, spośród których ponad 800 pozostaje aktywnymi satelitami. Ponadto wysłano około 220 misji do różnych ciał Układu Słonecznego. W kosmosie przebywało ponad 460 ludzi z 34 krajów. Sztuczne satelity znalazły zastosowanie w bardzo wielu dziedzinach: od telekomunikacji, telewizji, globalnej nawigacji, transportu lądowego, morskiego i lotniczego, meteorologii, rolnictwa i leśnictwa, geodezji po badania naukowe Ziemi, ciał Układu Słonecznego i dalekiego Wszechświata. Bez satelitów współczesny świat byłby zupełnie inny. Dzięki nim mamy globalny Internet, setki kanałów telewizji satelitarnej, dokładne prognozy pogody, systemy nawigacji GPS i wiele innych współczesnych udogodnień i technologii. Są jednak także duże koszty zdobywania Kosmosu. Dziewiętnastu kosmonautów i astronautów zginęło podczas misji satelitarnych, a dalszych kilkadziesiąt osób straciło życie na Ziemi w trakcie przygotowań do lotów kosmicznych.

Wiele kosztownych misji kosmicznych zakończyło się niepowodzeniem. Przestrzeń wokółziemska została mocno zaśmiecona. Krąży w niej ponad 10 000 obiektów - tzw. śmieci kosmicznych - o rozmiarach większych niż 10 cm, a mniejszych odłamków są setki tysięcy. Pewne jest, że w najbliższych latach coraz intensywniej będziemy wykorzystywać sztuczne satelity. Trudno jednak przewidzieć jakie zastosowania znajdą one za następne 50 lat. Z dużym prawdopodobieństwem można jednak stwierdzić, iż w tym czasie ludzie ponownie wylądują na Księżycu oraz zostanie zrealizowana załogowa misja na Marsa.

Sylwetka:

Edwin WNUK jest profesorem na Wydziale Fizyki UAM, kierownikiem Obserwatorium Astronomicznego UAM w Poznaniu. Jego zainteresowania naukowe dotyczą głównie dynamiki naturalnych i sztucznych ciał Układu Słonecznego, a także wykorzystania sztucznych satelitów Ziemi do badań geodezyjnych i geofizycznych. W tym zakresie opublikował kilkadziesiąt artykułów naukowych. Współpracuje z ośrodkami naukowymi w Europie, USA i Brazylii. Wygłosił wiele referatów na międzynarodowych kongresach i konferencjach naukowych. Także aktywnie popularyzuje astronomię wygłaszając liczne wykłady dla różnych środowisk. Jest autorem między innymi I tomu Wielkiej Encyklopedii Geografii ¦wiata zatytułowanego "Planeta Ziemia".

Mirosław HERMASZEWSKI gen. bryg. jest pilotem, pierwszym i jedynym jak dotąd polskim kosmonautą. Członek Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (1981–1983), komendant Wyższej Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie (1987–1990), zastępca Dowódcy Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej (1991–1992), szef bezpieczeństwa lotów WLiOP (1992–1995), od 1995 inspektor ds. Sił Powietrznych w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego. W latach 1983–1989 prezes Polskiego Towarzystwa Astronautycznego, w latach 1998-2000 przewodniczący Krajowej Rady Lotnictwa. Jest członkiem Komitetu Wykonawczego Stowarzyszenia Kosmonautów i Astronautów Świata, członkiem Kapituły medalu Akademii Polskiego Sukcesu. Od 1979 roku członkiem Komitetu Badań Kosmicznych i Satelitarnych Polskiej Akademii Nauk. Założyciel i aktywny członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Uczestników Lotów Kosmicznych.