18.02.2004 r., godz.10:45 - 12:00
żródło: https://i.stack.imgur.com/BHwXz.jpg
WYKŁAD 18:
DRGANIA I FALE cz.2
prof. dr hab. Wojciech Nawrocik
Wydział Fizyki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Film:
Streszczenie:
Ten drugi wykład poświęcony będzie głównie falom. Na to aby powstały fale musi istnieć źródło fal i ośrodek, w którym mogą się one rozchodzić. W przypadku fal mechanicznych źródłem fali są przedmioty drgające np. ręka pobudzająca do drgań koniec gumowego węża czy słup powietrza w piszczałce organowej. W przypadku fal elektromagnetycznych źródłem fal mogą być drgające atomy lub obwody elektryczne. Fale mechaniczne rozchodzą się w ośrodkach wykazujących własności sprężyste. Mogą to być wspomniane węże gumowe, struny, napięte membrany, gazy, ciecze i sprężyste ciała stałe. Fale elektromagnetyczne mogą rozchodzić się nawet w próżni. Niezależnie od rodzaju fal opisuje się je za pomocą podobnych wielkości: długości fali, okresu lub częstości i prędkości rozchodzenia się fali w danym ośrodku. Na wykładzie omówione i pokazane zostaną głównie fale mechaniczne i akustyczne oraz takie ich własności jak: dyfrakcja, interferencja, fale stojące. Rozpatrzone będzie bardzo ciekawe i niezwykle ważne zjawisko Dopplera polegające np. na zmianie odbieranej przez słuchacza częstości fali dźwiękowej wywołanej ruchem źródła dźwięku lub obserwatora. To zjawisko ma bardzo szerokie zastosowania we współczesnej nauce i technice m.in. służy do wyznaczania odległości galaktyk od Ziemi! Oprócz fal mechanicznych krótko omówione zostaną fale elektromagnetyczne i fale materii, które towarzyszą poruszającym się cząstkom materialnym. To właśnie idea fal materii, wprowadzona w latach 20-tych XX wieku, legła u podstaw mechaniki kwantowej - tej niezwykle płodnej teorii fizycznej opisującej mikroświat. Wykład ma pokazać słuchaczom, że różne zjawiska falowe opisywane są podobnym językiem.
Sylwetka:
Wojciech NAWROCIK jest profesorem fizyki na Wydziale Fizyki UAM. W latach 1987-90 był dyrektorem Instytutu Fizyki i w latach 1993-99 dziekanem Wydziału Fizyki UAM. Dla studentów kierunku fizyka wykłada mecha-nikę i wstęp do fizyki fazy skondensowanej. Pracuje w Zakładzie Kryształów Moleku-larnych i zajmuje się badaniami struktury, dynamiki i przejść fazowych w układach molekularnych. Jest autorem ponad 30 publikacji naukowych. W badaniach stosuje głównie metody diele-ktryczne i rozpraszania neutronów. Przez wiele lat przebywał na stażach w Zjednoczonym Instytucie Badań Jądrowych w Dubnej (Rosja). Współpracuje z wieloma uniwer-sytetami europejskimi. Jest członkiem międzynarodowej grupy EUPEN zajmującej się nauczaniem fizyki w Europie. Przewodniczy Krajowemu Komitetowi Organizacyjnemu festiwalu "Fizyka na Scenie 3"