19.05.2004 r., godz.10:45 - 12:00
żródło: http://www.gasesforlife.de/gases4life/_media/images/_title/uv-lampen_1200x699px.jpg
WYKŁAD 21:
PROMIENIOWANIE UV A CZŁOWIEK I ŚRODOWISKO
prof. dr hab. Lidia Latanowicz
Uniwersytet Zielonogórski
Film:
|
Odbiór obrazu wideo w tym oknie wymaga zaktualizowanej w przeglądarce instalacji wtyczki Wykład oraz jego transmisję i postprodukcję DVD |
Streszczenie:
Promieniowanie ultrafioletowe stanowi 1% promieniowania elektromagnetycznego które dociera do Ziemi ze Słońca. Gdyby nie było warstwy ozonowej w stratosferze, na wysokości około 30 - 50 km, promieniowanie to w znacznie większym stopniu docierałoby do Ziemi. Wiemy, że zmniejszenie grubości warstwy ozonowej o kilka procent spędza sen z oczu ekologom zatroskanym o losy Ziemi.
Ultrafiolet jest również wytwarzany sztucznie w lampach np. rtęciowych czy łuku elektrycznym którym spawacz spawa metale. Ludziom kojarzy się przede wszystkim z plażą i opalaniem. W 1912 roku A. Ciamcian opublikował w czasopiśmie Science artykuł w którym zwrócił uwagę przemysłu amerykańskiego na duże możliwości zastosowania reakcji fotopolimeryzacji zachodzące pod wpływem UV. Największym osiągnięciem przemysłu było znalezienie przez Japończyków w latach sześćdziesiątych najkrótszej drogi do otrzymywania nylonu.
Dzisiejsze przemysłowe zastosowania promieniowania ultrafioletowego są ogromne. Pierwsze dane dotyczące działania promieniowania ultrafioletowego na żywe organizmy pochodzą z roku 1877, kiedy to uczeni zauważyli ze wywołuje ono inaktywacje bakterii. Ultrafiolet jest jednym z najskuteczniejszych środków dezynfekcyjnych. Dzisiaj używa się go zarówno do dezynfekcji sal operacyjnych jak również do dezynfekcji transportu owoców. Za zjawisko zwane smogiem fotochemicznym obserwowane w silnie nasłonecznionych i uprzemysłowionych miastach jak np. Los Angeles jest odpowiedzialne promieniowanie ultrafioletowe.
Aby zrozumieć czy UV w środowisku człowieka wrogiem, czy dobroczyńcą, czy jest niezbędne do życia czy szkodliwe postarajmy się zrozumieć:
1) jak zbudowany jest świat atomów i cząstek,
2) czym jest promieniowanie ultrafioletowe i jakie są jego własności,
3) przyjrzyjmy się prawom absorpcji promieniowania elektromagnetycznego i co oznacza sam fakt absorpcji tego promieniowania.
Poznanie mechanizmów oddziaływania promieniowania ultrafioletowego z materia ożywiona jak i nieożywioną wydaje się fascynującą i ważną wiedzą.
Sylwetka:
Lidia LATANOWICZ jest fizykiem, profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Zielonogórskiego. Przedmiotem jej zainteresowań naukowych są badania struktury i dynamiki molekularnej fazy skondensowanej z wykorzystaniem nowoczesnych metod magnetycznego rezonansu jądrowego. Jest autorem i współautorem 37 prac w czasopismach w języku angielskim (w tym 23 prace w czasopismach filadelfijskich) oraz 30 prac w języku polskim. Jej prace maja ponad 100 cytowań wg. Science Citation Index. Odbywała staże naukowe przez dwa lata w University of Florida, Gainesville, USA, oraz przez pół roku w Freie Univlata w University of Florida, Gainesville, USA, oraz przez pół roku w Freie Universität Berlin, Niemcy. Czterokrotnie była wizytującym profesorem w University of South Africa, Pretoria, RPA.
