18.01.2017 r., godz.10:45 - 12:00
WYKŁAD 109:
Elektron – mała, lekka, ale niezwykle ważna cząstka elementarna
prof. dr hab. Wojciech Nawrocik
Zakład Kryształów Molekularnych, Wydział Fizyki UAM
Film:
Streszczenie:
To odkrycie spowodowało niezwykle pożyteczne zastosowanie promieni Roentgena nie tylko w medycynie, ale także w badaniach struktury materii. Wielkie znaczenie dla rozwoju podstaw fizyki końca XIX wieku miało doświadczalne wyznaczenie przez J.J. Thomsona stosunku ładunku elektrycznego elektronu do jego masy.
Wkrótce okazało się, że elektron stanowi element atomu, który m.in. odpowiedzialny jest za widmo optyczne pobudzanych energetycznie atomów. Na wykładzie przedstawiona zostanie ewolucja modelu atomów i wynikające z tych modeli konsekwencje.
W latach 60-tych XX wieku udało się fizykom opisać otaczający nas świat za pomocą modelu standardowego, w którym istotną rolę grają cząstki elementarne: kwarki odpowiedzialne za budowę jądra atomowego i elektrony poruszające się wokół jądra po ściśle określonych powierzchniach – powłokach elektronowych.
W różnych sytuacjach elektrony manifestują swoją korpuskularna (fotoefekt) lub falową (dyfrakcja) naturę.
Obecnie elektrony mają zastosowanie do badania materii za pomocą np. mikroskopów elektronowych i promieniowania synchrotronowego, którego własności i sposoby wytwarzania przedstawione będą na wykładzie.
Na wykładzie omówiony zostanie także niezwykle ciekawy i zaskakujący efekt nadprzewodnictwa tj zjawiska utrzymującego się bez dalszego zasilania prądu elektrycznego wzbudzonego w pierścieniu. nadprzewodnika ochłodzonego do odpowiednio niskiej temperatury. To zjawisko ma zastosowanie w magnesach nadprzewodzących stosowanych w różnych urządzeniach badawczych i w lewitujących pociągach. Wykład będzie ilustrowany demonstracjami.
Sylwetka:
Wojciech NAWROCIK jest profesorem emerytowanym na Wydziale Fizyki UAM. Specjalizuje się w badaniach własności ciał stałych głownie metodami rozpraszania neutronów. Pełnił funkcję dyrektora Instytutu Fizyki oraz pierwszego dziekana Wydziału Fizyki UAM. Reprezentował UAM i Wydział Fizyki w wielu gremiach kierujących nauką w Polsce. Od wielu lat współpracuje ze Zjednoczonym Instytutem Badań Jądrowych w Dubnej i obecnie jest członkiem Rady Naukowej tego instytutu. Prof. Nawrocik jest także aktywnym popularyzatorem fizyki w Polsce i Europie. Przewodniczył 8 edycjom ogólnopolskich festiwali edukacyjnych, a w 2013 był współorganizatorem 8. europejskiej edycji tego festiwalu „Science on Stage”, który odbył się w Słubicach i Frankfurcie nad Odrą. Jest honorowym przewodniczącym klubu demonstratorów fizyki zrzeszającego demonstratorów ze wszystkich polskich wyższych uczelni.
